Ικαρία

Ικαρία

Ικαρία
Η Ικαρία γνωστή στην αρχαιότητα ως «Δολίχη», «Ιχθυόεσσα» και «Ανεμόεσσα» είναι ένα νησί του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Έχει έκταση 255 τετραγωνικά χιλιόμετρα με μήκος ακτογραμμής 102 μίλια (160 χιλιόμετρα) και ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 8.423 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011.

Μορφολογία- Γεωλογία

Γεωλογικά το νησί παρουσιάζει εναλλαγές, και είναι ορεινό στο μεγαλύτερο μέρος του. Διασχίζεται από την οροσειρά του Αθέρα, του οποίου η υψηλότερη κορυφή είναι 1.041 μέτρα. Η πλειονότητα των χωριών χαρακτηρίζονται ορεινά, κάτι που οφείλεται στην ανάγκη προστασίας των κατοίκων από τις πειρατικές επιδρομές κατά τον Μεσαίωνα. Σε όλο το μήκος του νησιού εμφανίζονται πλαγιές και απότομοι βράχοι και το μεγαλύτερο κομμάτι του είναι καλυμμένο με βλάστηση.

Ιστορία

Ιστορικά το νησί κατοικείται από τους προϊστορικούς χρόνους (400.000-1050 π.Χ.) περιορισμένες αρχαιολογικές έρευνες σε διάφορες περιοχές και σπήλαια της Ικαρίας έχουν φέρει στο φως νεολιθικά εργαλεία και αγγεία.

Κατά την Αρχαιότητα (10ος αιώνας π.Χ. – 330 μ.Χ.) οι πρώτοι κάτοικοι του ήταν Πελασγοί, που είχαν εγκατασταθεί στο βόρειο αιγαίο γενικότερα. Αργότερα (478-427 π.Χ.) βρισκόταν υπό την προστασία της Συμμαχίας της Δήλου.

Κατά το Βυζάντιο (324-1453 μ.Χ.) η Ικαρία ανήκε στο Θέμα (κάτι σαν νομός) της Σάμου, Από το 1325 ως το 1481 το νησί βρισκόταν υπό την εξουσία των Γενουατών, στους οποίους είχε ανατεθεί από τις βυζαντινές αρχές η τήρηση της τάξης στην περιοχή.
Κατά την Οθωμανική περίοδο (1453-1821) η τουρκική κυριαρχία έφτασε το 1521. Οι Ικαριώτες, ζώντας μέσα στη φτώχεια στο εσωτερικό του νησιού, κατόρθωναν να απολαμβάνουν ένα καθεστώς αυτονομίας, πληρώνοντας –με ιδιαίτερη δυσκολία- το χαμηλότερο δυνατό «χαράτσι».
Στην Νεότερη Ιστορία (1821-1945) όταν ξέσπασε η Επανάσταση του ’21, η Ικαρία δεν συμμετείχε ενεργά στις πολεμικές επιχειρήσεις, το 1828 που συστάθηκε ελληνικό κράτος, η Ικαρία και τα νησιά που βρίσκονταν απέναντι από τα μικρασιατικά παράλια δεν αποτέλεσαν μέρος του.

Στις 17 Ιουλίου 1912 ξεκίνησε η Ικαριακή επανάσταση με πρωτεργάτη τον γιατρό Ιωάννη Μαλαχία. Έτσι οι Ικαριώτες ανακήρυξαν το νησί τους Ελευθέρα Πολιτεία Ικαρίας και στους τέσσερις μήνες ανεξαρτησίας που ακολούθησαν εξέλεξαν μια Διοικητική Επιτροπή που ασκούσε την εξουσία, εκδόθηκε εφημερίδα, λειτούργησε τελωνείο, ταχυδρομείο, δικαστήρια, ενώ συγκροτήθηκε και δύναμη χωροφυλακής και ακτοφυλακής από ντόπιους.
Την 1η Νοεμβρίου του 1912 ο ναύαρχος Π. Κουντουριώτης έστειλε το αντιτορπιλικό «Θύελλα» υπό τον αντιπλοίαρχο Α. Βλαχόπουλο στην Ικαρία, με στόχο την κατάληψη και κατοχή του νησιού. Το απόγευμα της 4ης Νοεμβρίου 1912, η «Θύελλα» αγκυροβόλησε στον Άγιο Κήρυκο και η ελληνική σημαία υψώθηκε στις 20:30 μ.μ.Με τη Συνθήκη του Λονδίνου που υπογράφηκε στις 30 Μαΐου του 1913 η Ικαρία αναγνωρίστηκε επίσημα ως ελληνική επαρχία.

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά (1936-1941), γύρω στους δύο χιλιάδες ριζοσπάστες –όχι απαραίτητα αριστεροί- εξορίστηκαν σε διάφορα νησιά της Ελλάδας.
Κατά την Ιταλογερμανική κατοχή διακόσιοι πενήντα Γερμανοί στρατιώτες αποβιβάστηκαν στον Αρμενιστή (10 Μαΐου του 1941) και παρέμειναν στην Ικαρία μέχρι και τον Ιούνιο του 1941, για να επιστρέψουν ξανά το Νοέμβριο του 1943 και να παραμείνουν μέχρι τον Αύγουστο του 1944.
Στα πιο σύγχρονα χρόνια (1945 έως σήμερα) όταν ξεκίνησε ο Εμφύλιος πόλεμος, η Ικαρία χρησίμευσε ως τόπος εξορίας, αρχικά για λίγους και αργότερα για περισσότερους πολιτικούς εξόριστους. Οι κάτοικοι του νησιού, ακόμα και αυτοί που είχαν αντίθετα πολιτικά φρονήματα, έδειξαν ανθρωπιά απέναντι στους εξόριστους, που προσπαθούσαν να επιβιώσουν και να συνυπάρξουν μαζί τους σε μια δύσκολη περίοδο απόλυτης ανέχειας και πείνας. Το 1950 η κυβέρνηση του Κέντρου, υπό τον Νικόλαο Πλαστήρα, απελευθέρωσε τους κομμουνιστές κρατούμενους και έπαψε να χρησιμοποιεί την Ικαρία ως τόπο εξορίας.

Αρχιτεκτονική

Εναρμόνιση με το φυσικό τοπίο και απόλυτη προστασία από τους πειρατές ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά των σπιτιών της Ικαρίας. Οι περίπου εβδομήντα οικισμοί του νησιού είναι αραιοδομημένοι και διάσπαρτοι, περιλαμβάνοντας και καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
Τα παραδοσιακά ικαριώτικα σπίτια χτίζονταν σε σημεία με φυσική προστασία και κατασκευάζονταν από πέτρα, το μόνο υλικό που υπάρχει σε αφθονία στο νησί. Ιδιαίτερα εύχρηστος ήταν ο σχιστόλιθος, ο οποίος μπορεί να πάρει μεγάλη ποικιλία μορφών κατόπιν κατεργασίας και είναι ανθεκτικός.
Οι στέγες κατασκευάζονταν κεκλιμένες, με ξύλινο σκελετό και επικάλυψη από πλάκες.

Σύντομα περισσότερες πληροφορίες για το νησί της Ικαρίας.

Advertisement